zondag 29 mei 2011

Een boom vol verhalen

De oudste bomen ter wereld staan in de White Mountains in Californië. Het betreft exemplaren van de Bristlecone Pine, een nogal onooglijke boomsoort die wij allen met de grootst mogelijke zorgvuldigheid uit onze tuinen zouden moeten zien te weren. De meest bejaarde schijnt binnenkort zijn 4700ste verjaardag te vieren. Veel heeft hij, opgeschoten als hij is op een stuk aarde dat millennialang nooit een mens heeft mogen aanschouwen, niet te vertellen. Dat ligt anders bij de oudste olijfboom ter wereld.


Enige tijd geleden heb ik op het Griekse eiland Zakynthos aan de voet gestaan van deze boom. Volgens de autochtonen is de boom minstens 3000 jaar oud, maar deskundigen houden het, zo heb ik begrepen, op 2500 jaar.

Thucydides
Terug naar de tijd waarin hij zich uit het zand naar boven worstelde. Vijfhonderd voor Christus. De wereld werd na de verwoestende slag bij Marathon (490 voor Chr.), waar het Perzische leger volledig in de pan werd gehakt, beheerst door de Grieken en – heel ver weg – de beschavingen van China en India (Rome was op dat moment nog een onaanzienlijke vlek). De enorme veldslag bij Marathon is beeldend beschreven door de Griekse historicus en politicus Thucydides (onder wie wij als gymnasiasten vroeger nog geducht hebben geleden). Rond 430 v. Chr. moet deze eminente geschiedkundige volgens de overlevering volop genoten hebben van de vruchten van de 'jonge' olijfboom. De boom heeft vervolgens de talrijke oorlogen tussen Sparta en Athene meegemaakt, zag de Romeinen komen, later de Venetiërs, de Fransen, Britten, de nazi's en uiteindelijk weer de Grieken.

Apostelen
De boom had al een zeer respectabele leeftijd bereikt op het moment waarop hij de eerste christenen aan zich voorbij zag trekken. Naar alle waarschijnlijkheid hebben zelfs enkele apostelen zich in zijn schaduw gekoesterd. Hij was erbij toen de partizanen door de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog in zee werden gedreven, maar mocht ook toezien hoe het eiland zich daarna dankzij het toerisme eindelijk aan de armoede wist te ontrukken.

Een uur lang heb ik naar deze eerbiedwaardige boom gekeken. En me klein gevoeld. Bijzonder klein.

Reacties via onderstaande servicebalk of e-mailen naar krekwekdogt@hotmail.nl

dinsdag 17 mei 2011

De derde pastoor van de Heikant

Na het overlijden van Hendrikus van de Veerdonk op 10 november 1935 richtte de bisschop van Den Bosch, mgr. Diepen, zijn blik voor een opvolger wederom op Nijmegen. Zo kwam hij uit bij een kapelaan die een mooie staat van dienst had opgebouwd en goed bekend was met het Tilburgse katholieke leven. Vincentius Antonius Maria Sprengers was zijn naam. Een man die in alle opzichten geknipt was voor deze nieuwe uitdaging. Het zou echter heel anders lopen dan iedereen had verwacht.

Impasse
Vincent Sprengers was op 15 augustus 1890 geboren in Den Bosch. Na zijn opleiding werd hij op 29 mei 1915 tot priester gewijd en meteen als kapelaan naar Mill gestuurd. Daar wordt zijn naam zelfs nu nog met eerbied uitgesproken. Vincent was namelijk degene die aan een lange impasse tussen een groot aantal dorpelingen en de pastoor een eind wist te maken: op zijn initiatief werd de plaatselijke voetbalclub R.K.S.V Juliana opgericht, een club die in Mill nog altijd in het plaatselijke verenigingsleven de toon zet.
Het was geen eenvoudige klus geweest. Nagenoeg elke zondag had meneer pastoor een sidderend gehoor vanaf de kansel op het hart gedrukt dat de zaak heel simpel lag. Een gelovige kon op de dag des Heren kiezen tussen voetbal en de kerk. Niks meer en niks minder. Koos de gelovige het voetbal, dan lagen hel en verdoemenis in het verschiet. De beminde gelovigen waren dus gewaarschuwd en moesten goed beseffen dat de eeuwigheid allemachtig lang zou duren. En daarom zou hij, meneer pastoor zelve, alles doen om de oprichting van zo’n verderfelijke voetbalclub te voorkomen.
Maar zijn kapelaan, een bonk van een kerel die op het voetbalveldje van het seminarie maar al te graag ziedende schoten op het doel had afgevuurd, dacht er anders over. Uiteindelijk wist hij zijn pastoor, ongetwijfeld bij een puik wijntje en een goede sigaar, ervan te overtuigen dat het op den duur een verloren zaak zou zijn. En wat was er tegen een ordentelijke, katholieke voetbalclub als de kerk in het bestuur stevig de touwtjes in handen hield? En zo gebeurde het dat Sprengers in 1919 zelf de oprichtingsvergadering voorzat.

Honderd dagen
Toen Sprengers op 29 november 1935, een kleine drie weken na het overlijden van pastoor Van de Veerdonk, zich meldde in de Heikantse pastorie, moet het voor hem een feest van herkenning zijn geweest. Hij had de Tilburgse gelovigen van 1920 tot 1926 namelijk al als kapelaan gediend – het is mij niet bekend in welke parochie – en had zo de nukken en grillen, maar ook de charme en de eenvoud van de Tilburger leren kennen en waarderen. Hij zou het hier als jonge herder – 45 pas – zonder twijfel uitstekend naar zijn zin hebben. Maar hij had niet gerekend op de behoudzucht van de Heikanter...

Vitrages
Sprengers, zijn tijd ver vooruit, had uitgesproken opvattingen over de plaats van de kerk en de rol van de pastoors. Al het stof mocht nu eindelijk wel eens geducht van de clerus worden afgeklopt. Daarom liet hij om te beginnen alle vitrages van de pastorieramen verwijderen: iedereen mocht zien wat daarbinnen gebeurde, de kerk was een open boek. De Heikanter, groot geworden onder het conservatieve gezag van Van de Veerdonk, kon het niet waarderen. Een pastoor hoorde streng en rechtzinnig te zijn, een behoudend baken in de moeilijke crisisjaren waarin socialisten en NSB'ers steeds verder opdrongen. Die hield je niet tegen door wat gordijnen weg te halen.
Sprengers heeft nooit kunnen bewijzen dat hij uit het goede hout gesneden was. Het lot nam namelijk volkomen onverwacht een andere wending. Op 9 maart 1936 overleed hij. Zijn pastoraat had slechts ruim honderd dagen mogen duren. Had zijn hart het plotseling begeven? Was er een ziekbed aan voorafgegaan?

Zijn graf is op het kerkhof te vinden in de nabijheid van de zerk van Leonardus van der Steen, de eerste pastoor. Het ligt er verweerd bij, de tekst op de steen is nauwelijks leesbaar. Maar het is een mooie plek, daar onder die oude kastanjeboom die al zo veel leed aan zich voorbij heeft zien trekken.

(Gepubliceerd in 'Mooi Meegenomen', juni 2011)

Foto: Regionaal Archief Tilburg

De eerste pastoor van de Heikant: lees hier.
De tweede pastoor van de Heikant: lees hier.

Reacties via onderstaande servicebalk of e-mailen naar krekwekdogt@hotmail.nl

vrijdag 6 mei 2011

Een nieuwe lente...

De zaken zijn inmiddels weer op orde. Het heeft wat kruim gekost (want zo'n nieuw terras gaat niet in je kouwe kleren zitten), maar dankzij wat vers aangerukt zomergoed, een zak of twintig tuingrond, bier en enkele ijskoude Bolsjes is het opperbest toeven in de tuin van Krekwekdogt.



Reacties via onderstaande servicebalk of e-mailen naar krekwekdogt@hotmail.nl

donderdag 5 mei 2011

'Ton Sijbrands, dammer met alle gevolgen van dien'

Een ongelooflijk boeiende en nu en dan ook ontroerende documentaire van Kees Brouwer over een onnavolgbaar fenomeen in de denksportwereld. Ton Sijbrands. Een uur genieten van een wijsgeer, schrijver en natuurlijk de beste dammer ooit. Van harte aanbevolen. Klik hier en let op de bijzondere rol die zijn grote rivaal Andris Andreiko - op 10 maart 1976 in de Sovjet-Unie met een strijkijzer vermoord, kan het ongerijmder? - in zijn leven heeft gespeeld en kennelijk nog speelt. Let verder op de reusachtige ontwikkeling die hij als spreker en mens door de jaren heen heeft doorgemaakt. Van de hakkelende puber die het allemaal worst was tot de zeer evenwichtige persoonlijkheid die hij nu is.

Reacties via onderstaande servicebalk of e-mailen naar krekwekdogt@hotmail.nl