De derde pastoor van de Heikant

Na het overlijden van Hendrikus van de Veerdonk op 10 november 1935 richtte de bisschop van Den Bosch, mgr. Diepen, zijn blik voor een opvolger wederom op Nijmegen. Zo kwam hij uit bij een kapelaan die een mooie staat van dienst had opgebouwd en goed bekend was met het Tilburgse katholieke leven. Vincentius Antonius Maria Sprengers was zijn naam. Een man die in alle opzichten geknipt was voor deze nieuwe uitdaging. Het zou echter heel anders lopen dan iedereen had verwacht.

Impasse
Vincent Sprengers was op 15 augustus 1890 geboren in Den Bosch. Na zijn opleiding werd hij op 29 mei 1915 tot priester gewijd en meteen als kapelaan naar Mill gestuurd. Daar wordt zijn naam zelfs nu nog met eerbied uitgesproken. Vincent was namelijk degene die aan een lange impasse tussen een groot aantal dorpelingen en de pastoor een eind wist te maken: op zijn initiatief werd de plaatselijke voetbalclub R.K.S.V Juliana opgericht, een club die in Mill nog altijd in het plaatselijke verenigingsleven de toon zet.
Het was geen eenvoudige klus geweest. Nagenoeg elke zondag had meneer pastoor een sidderend gehoor vanaf de kansel op het hart gedrukt dat de zaak heel simpel lag. Een gelovige kon op de dag des Heren kiezen tussen voetbal en de kerk. Niks meer en niks minder. Koos de gelovige het voetbal, dan lagen hel en verdoemenis in het verschiet. De beminde gelovigen waren dus gewaarschuwd en moesten goed beseffen dat de eeuwigheid allemachtig lang zou duren. En daarom zou hij, meneer pastoor zelve, alles doen om de oprichting van zo’n verderfelijke voetbalclub te voorkomen.
Maar zijn kapelaan, een bonk van een kerel die op het voetbalveldje van het seminarie maar al te graag ziedende schoten op het doel had afgevuurd, dacht er anders over. Uiteindelijk wist hij zijn pastoor, ongetwijfeld bij een puik wijntje en een goede sigaar, ervan te overtuigen dat het op den duur een verloren zaak zou zijn. En wat was er tegen een ordentelijke, katholieke voetbalclub als de kerk in het bestuur stevig de touwtjes in handen hield? En zo gebeurde het dat Sprengers in 1919 zelf de oprichtingsvergadering voorzat.

Honderd dagen
Toen Sprengers op 29 november 1935, een kleine drie weken na het overlijden van pastoor Van de Veerdonk, zich meldde in de Heikantse pastorie, moet het voor hem een feest van herkenning zijn geweest. Hij had de Tilburgse gelovigen van 1920 tot 1926 namelijk al als kapelaan gediend – het is mij niet bekend in welke parochie – en had zo de nukken en grillen, maar ook de charme en de eenvoud van de Tilburger leren kennen en waarderen. Hij zou het hier als jonge herder – 45 pas – zonder twijfel uitstekend naar zijn zin hebben. Maar hij had niet gerekend op de behoudzucht van de Heikanter...

Vitrages
Sprengers, zijn tijd ver vooruit, had uitgesproken opvattingen over de plaats van de kerk en de rol van de pastoors. Al het stof mocht nu eindelijk wel eens geducht van de clerus worden afgeklopt. Daarom liet hij om te beginnen alle vitrages van de pastorieramen verwijderen: iedereen mocht zien wat daarbinnen gebeurde, de kerk was een open boek. De Heikanter, groot geworden onder het conservatieve gezag van Van de Veerdonk, kon het niet waarderen. Een pastoor hoorde streng en rechtzinnig te zijn, een behoudend baken in de moeilijke crisisjaren waarin socialisten en NSB'ers steeds verder opdrongen. Die hield je niet tegen door wat gordijnen weg te halen.
Sprengers heeft nooit kunnen bewijzen dat hij uit het goede hout gesneden was. Het lot nam namelijk volkomen onverwacht een andere wending. Op 9 maart 1936 overleed hij. Zijn pastoraat had slechts ruim honderd dagen mogen duren. Had zijn hart het plotseling begeven? Was er een ziekbed aan voorafgegaan?

Zijn graf is op het kerkhof te vinden in de nabijheid van de zerk van Leonardus van der Steen, de eerste pastoor. Het ligt er verweerd bij, de tekst op de steen is nauwelijks leesbaar. Maar het is een mooie plek, daar onder die oude kastanjeboom die al zo veel leed aan zich voorbij heeft zien trekken.

(Gepubliceerd in 'Mooi Meegenomen', juni 2011)

Foto: Regionaal Archief Tilburg

De eerste pastoor van de Heikant: lees hier.
De tweede pastoor van de Heikant: lees hier.

Reacties via onderstaande servicebalk of e-mailen naar krekwekdogt@hotmail.nl